بیماری انسداد یا گرفتگی رگ قلب که به آن تصلب شرایین نیز می گویند هنگامی رخ می دهد که پلاک ها در داخل شریان های خون تجمع یابند. این شریان ها سرخرگ های خونی هستند که خون غنی از اکسیژن را به سایر قسمت های بدن و قلب منتقل می کند. پلاک ها از کلسیم، کلسترول، چربی و سایر مواد موجود در خون تشکیل شده اند.
با گذشت زمان این پلاک ها سفت می شوند و باعث تنگ شدن شریان ها می شود و همین دلیل باعث می شود تا جریان خون غنی از اکسیژن به قسمت های بدن و اندام ها به خوبی منتقل نشود. که این عامل موجب انسداد رگ قلب می شود. این بیماری ممکن است مشکلات جدی مانند سکته قلبی، حملات قلبی و یا حتی به مرگ منجر شود.
نشانه ها و علائم گرفتگی رگ قلب
پزشکان و متخصصان هنوز علت دقیق انسداد رگ قلب را تشخیص نداده اند. اما با این حال مطالعات نشان می دهد که انسداد رگ های قلب یک بیماری پیچیده و تدریجی است که ممکن است از دوران کودکی شروع شود و با رشد فرد این بیماری نیز رشد نماید. اگر سطح یک نوع پروتئین در بدن به نام پروتئین واکنشگر در بدن فراوان باشد خطر ابتلا به حملات قلبی و گرفتگی رگ های قلب افزایش می یابد. سطح بالای این پروتئین در بدن نشانه ای از وجود التهاب در بدن است. همچنین از دیگر عوامل بسته شدن رگ قلب سطح بالای تری گلیسیرید در خون است، بالا بودن سطح گلیسیرید در خون خطر ابتلا به بیماری انسداد رگ های قلب را به خصوص در خانم ها افزایش می دهد.
عوامل ایجاد انسداد رگ های قلب
انسداد رگ های قلب ممکن است با عوامل یا رفتار های خاصی که موجب آسیب به لایه های درونی رگ ها می شود شروع شود. این عوامل شامل موارد زیر می شوند.
- فشار خون بالا
- افزایش کلسترول در خون
- افزایش چربی های خاص در بدن
- وجود مقدار فراوان قند و دیابت
- سیگار کشیدن
- مقاومت به انسولین
- سن بالا
- عدم فعالیت فیزیکی
- چاقی و اضافه وزن
- بیماری قلبی ارثی
همچنین عواملی مانند مصرف الکل، استرس و اضطراب و ایجاد وقفه تنفسی در خواب نیز می توانند از عوامل خطر ساز برای ایجاد بیماری انسداد رگ های قلب باشند.
نشانه ها و علائم انسداد رگ های قلب
معمولا انسداد رگ های قلب نشانه های خاصی ندارد، و بسیاری از افراد نمی دانند که دچار این بیماری شده اند یا نه، مگر اینکه یکی از رگ ها به شدت تنگ شود و دردی شدید فرد را دچار نماید و باعث میشود تا یک عارضه اورژانسی مانند سکته مغزی یا حملات قلبی در فرد ایجاد شود. به طور کلی علائم انسداد رگ قلب بستگی به انسداد و مسدود شدن هر یک از سرخرگ ها، با هم فرق دارد.
تشخیص بیماری انسداد رگ های قلب
پزشک بر اساس سابقه پزشکی و خانوادگی و همچنین معاینات فیزیکی و نتایج آزمایشات، فرد بیمار وجود این بیماری را تشخیص می دهد. پزشک برای تشخیص انسداد رگ قلب چند تست و آزمایش روی بیمار انجام می دهد تا بتواند درمانی مناسب برای بیمار را انجام دهد. این تست ها و آزمایشات شامل موارد زیر می شوند.
- نوار قلب
- آنژیوگرافی
- سی تی اسکن قلب
- عکس برداری اشعه ایکس از قفسه سینه
- آزمایش خون
- اکوکاردیوگرام
- تست استرس و تست ورزش
و سایر آزمایشات دیگر که بسته به تشخیص پزشک و علائم انسداد رگ قلب در شما می باشد، انجام می شود.
درمان انسداد رگ قلب
برای درمان گرفتگی رگ قلب باید سبک زندگی خود را برای داشتن قلبی سالم تغییر دهید. جراحی و دارو ها از روش های درمان این بیماری برای فرد بیمار می باشد که بسته به نوع و پیشرفت بیماری، پزشک درمان را با هر یک از موارد گفته شد، شروع می نماید. برای شروع درمان ابتدا فرد باید عادات بد زندگی خود را ترک نماید و شروع به انجام رفتارها و حرکات مفید برای قلب مانند تغذیه مناسب و سالم، ترک سیگار، فعالیت بدنی، نداشتن استرس و حفظ وزن مناسب را داشته باشد.
داروها
تغییر در روش سبک زندگی به تنهایی موجب بهبودی این بیماری نمی شود و پزشک دارو هایی برای درمان انسداد رگ قلب تجویز می نماید. پزشک برای کنترل سطح کلسترول خون داروهای استانین را تجویز می کند. همچنین ممکن است پزشک دارو هایی برای کاهش سطح قند خون، کاهش فشار خون، جلوگیری از التهاب و جلوگیری از لخته شدن خون که همگی منجر به انسداد رگ های قلب می شوند را تجویز نماید. مصرف منظم و دقیق داروها طبق نظر پزشک برای بهبودی شما لازم است.
جراحی
گاهی اوقات بسته به نوع پیشرفت بیماری شما، پزشک عمل جراحی را برای بهبود شما توصیه می کند. این جراحی ها شامل دستکاری عروق کرونر از راه پوست، اندآرترکتومی شریان کاروتید و پیوند عروق کرونر می باشد که طبق نظر پزشک یکی از انواع این جراحی ها برای بهبود بیماری پیشنهاد می شود.
روش های پیشگیری از تصلب شرایین
عامل اصلی محدود شدن خون در رگ قلب یا در واقع بروز تصلب شرایین را می توان سفت شدن شریان ها و عروق خونی و همچنین انباشته شدن پلاک در رگ ها می باشد که به این دلیل بافتها و ارگانهای بدن برای عملکرد خود قادر به دریافت خون حاوی اکسیژن کافی نخواهند بود. اما دلایل اصلی سفت شدن شریان و عروق خونی به شرح زیر می باشند:
-
کلسترول بالا:
کلسترول به طور طبیعی در بدن وجود دارد همچنین این ماده زرد رنگ که شباهت به وکس نیز دارد در غذاهای که مورد استفاده قرار می گیرند پیدا می گردند. چنانچه میزان کلسترول در سطح خون شما افزایش یابد منجر به انسداد شریان های خونی می شود و به همین خاطر پلاک های سخت و سفتی تولید می گردد و در نتیجه مانع از گردش جریان خون به طرف قلب و همچنین دیگر بافت ها و ارگان های بدن می گردد.
-
رژیم غذایی ناسالم:
همواره برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از گرفتگی رگ قلب داشتن رژیم غذایی سالم از ضروریات می باشد و چنانچه الگویی غذایی افراد مناسب نباشد این مشکل ایجاد خواهد شد. بر اساس انجمن قلب ایالات متحده آمریکا الگوی غذایی مناسب حاوی غلات کامل، لبنیات کم چرب، حبوبات، آجیل، گوشت ماهی و مرغ بدون پوست، مجموعه کاملی از انواع میوه و سبزیجات و همچنین روغن های گیاهی نظیر روغن آفتابگردان یا روغن زیتون است
پیشگیری از تصلب شرایین با توصیه های غذایی
۱- از مصرف تمامی مواد غذایی، دسرها و نوشیدنی های که دارای مقادیر بالای شکر می باشند تا حد امکان پرهیز شود. در واقع این میزان مصرف شکر روزانه بر اساس اتحادیه قلب کشور آمریکا نباید برای خانم ها بیشتر ۱۰۰ کالری یا ۶ قاشق چایخوری و برای مردان ۱۵۰ کالری یا ۹ قاشق چایخوری باشد.
۲- پرهیز از غذاهای حاوی مقادیر زیادی نمک می باشد، مصرف روزانه نمک یا سدیم نباید بیشتر از ۲۳۰۰ میلی گرم باشد و در حالت طبیعی و نرمال باید از مصرف نمک در طول یک شبانه روز بیشتر از ۱۵۰۰ میلی گرم اجتناب گردد.
۳- غذاهایی که دارای چربی ترانس و دیگر چربی های غیرسالم می باشند نباید مصرف شود و چربی های غیر اشباع سالم جایگزین این چربی ها شود تا چنانچه نیاز باشد سطح کلسترول خون پایین آورده شود. چربی اشباع شده را کمتر از ۵% الی ۶% کالری برسانید. افرادی که روزانه دو هزار کالری مورد استفاده قرار می دهند در واقع ۱۳ گرم چربی اشباع شده مصرف می کنند.
انسداد رگ های قلب یک نوع بیماری خطرناک برای سلامت قلب محسوب می شود. با جدی گرفتن علائمی که در این مقاله گفته شد و مراجعه به پزشک از شدت گرفتن گرفتگی رگ های قلب جلوگیری کنید. در این مقاله با عوامل ایجاد و علائم انسداد رگ قلب و روش های درمان آن آشنا شدید امیدواریم این مقاله راهنمای مناسبی برای شما باشد.
منبع : آرگا
