قرص ریتالین یکی از داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی است که روی مواد شیمیایی موجود در مغز و اعصاب تاثیر می گذارد و به درمان بیش فعالی و کنترل تکانه کمک می کند. در این مطلب به موارد مصرف قرص این قرص و مهمترین و شایع ترین عوارضی که باید آن را جدی گرفت, می پردازیم.
موارد مصرف قرص ریتالین
قرص ریتالین نام تجاری یکی از داروهای شناخته شده به نام متیل فنیدات می باشد. این دارو که از مشتقات گروه مفتامین‌ها به شمار می رود, روی مغز و اعصاب تاثیر می گذارد و در درمان برخی از بیماری های مرتبط با این دو عضو تجویز می شود. ریتاین دارو لین برای درمان اختلال کم‌توجّهی – بیش‌فعالی, اختلالات تمرکزی, اختلالات خواب مانند خواب تازش و در برخی موارد برای درمان افسردگی استفاده می شود.
در صورت ابتلا به گلوکوم، تیک یا سندرم تورت و اضطراب شدید، عصبانیت همراه با بی قراری, فشار خون بالا و تیک های حرکتی نباید از این دارو استفاده نمود. همچنین در صورت مصرف هر گونه مهار کننده MAO مانند ایزوکاربوکسازید, لینزولید, متیلن بلو تزریقی, فنلزین, سلجیلین, ترانیل سیپرومین و … در ۱۴ روز قبل, نباید ریتالین، مصرف شود.
این دارو اعتیاد آور است, بنابراین از مصرف بیش از حد آن و یا بدون نظر پزشک اجتناب کنید. مصرف نادرست این دارو ممکن است سبب مرگ و یا عوارض جانبی جدی قلبی شود. همچنین این دارو رشد کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. به همین دلیل والدین باید قبل از مصرف این دارو برای کودک, از سلامت رشد او اطمینان حاصل کنند.
علایم حساسیت
کهیر، اشکال در تنفس. تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو از جمله علایم حساسیت به این دارو می باشند که بیمار در صورت مشاهده هر یک از این علایم باید به پزشک مراجعه کند. همچنین در صورتی که بیمار پس از یک ماه مصرف از این قرص ها بهتر نشد باید مصرف این دارو قطع و سریعا به پزشک مراجعه شود.
قرص ریتالین برای شب امتحان مفید است یا نه؟
این قرص اغلب برای بهبود کارآیی، کاهش خواب و ایجاد سرخوشی مورد استفاده قرار می گیرند. به همین دلیل متاسفانه این ماده به عنوان تقویت کننده حافظه و تسهیل کننده یادگیری توسط دانشجویان و جوانان در موقع امتحانات که خواهان بیداری و توجه طولانی مدت هستند مورد سوء مصرف قرار می گیرد. محمد رضا عظیمی مشاوره و روانشناس خانواده با اشاره به این مطلب که دانشجویان بیشتر از قرص‌های روانگردان مانند گرامادون، ریتالین، و شیشه استفاده می‌کنند می‌گوید: یکی از دلایل استفاده از این قرصها الگو برداری و نقش پذیری از گروه هدف است.
وی ادامه می‌دهد: تقویت حافظه، افزایش تمرکز و دقت دانشجویان در هنگام درس خواندن به ویژه شب‌های امتحان از علل گرایش دانشجویان به این قرص است.
این روانشناس با اشاره به این که فرد بعد از مدتی که قرص را به طور موقتی و برای موقعیت‌های خاصی استفاده می کند به مرور به این ماده اعتیاد پیدا می‌کند، ادامه می‌دهد: زرد شدن رنگ پوست، مشکلات کبدی، نارسایی کلیه، اضطراب، بی‌قراری، پرخاشگری، رفتار عصبی از عوارض روحی و جسمی شایع در این افراد است و بعد از مدتی فرد را از پا در می آورد.
از آنجا که ریتالین، دارویی است که توسط پزشکان تجویز می شود، مصرف کنندگان تصور می کنند این قرص ها بی خطرند و آن «بدنامی» مواد مخدر را ندارند. در حالی که عوارض مصرف خودسرانه این قرصها می تواند در حد مواد دیگر نظیر کوکایین و آمفتامین باشد. پزشکان و روانپزشکان با صراحت اعلام می کنند ترک کردن داروهای محرک آمفتامینی نظیر ریتالین، و اکستازی، بسیار سخت تر و پیچیده تر از کراک، هروئین و سایر مواد مخدر است.
استفاده محدود و کنترل شده ریتالین، باعث عادت کردن بدن مصرف کننده به دوزهای پایین و در نتیجه ایجاد علاقه فرد به استفاده از دوزهای بالاتر و حتی مصرف داروهای سنگین تر و خطرناک تر می شود. این دارو به سرعت از راه دهان جذب شده و در عرض یک ساعت علایم آنها شروع می شود. آثار مصرف ۱ تا ۲ روز طول می کشد. این آثار عبارتند از:
۱. ایجاد تحمل و وابستگی شدید
۲. مشکلات رفتاری مانند پرخاشگر ی و بی خوابی
۳. حالت تهوع و استفراغ
۴. احساس سرگیجه و سردرد
۵. تغییرات ضربان قلب و فشار خون (که معمولا به صورت افزایش است ولی در مواردی نیز به شکل کاهش دیده می شود.)
۶. خارش و جوش های پوست
۷. دردهای شکمی، کاهش وزن و مشکلات معده
۸. بروز حالت های روان پریشی (جنون) و علائم شبه اسکیزوفرنیا
۹. بروز افسردگی پس از قطع مصرف
عوارض جانبی جدی
- درد قفسه سینه, مشکلات تنفسی
- توهم, مشکلات رفتاری جدید، پرخاشگری، خصومت، پارانویا
- تشنج
- بی حسی، درد, احساس سرماخوردگی, بروز زخم های بدون علت, تغییر رنگ پوست در انگشتان دست و پا
- پریدن عضلات چشم
- تغییر در بینایی
- نعوظ دردناک در مردان
- درد بدون علت شناخته شده عضلات, ضعف شدید, خستگی غیر طبیعی
شایع ترین عوارض جانبی
- عصبانیت یا افزایش تحریک پذیری
- اختلالات خواب مانند بی خوابی
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و درد معده
- سردرد
نکاتی که در مورد داوی ریتالین باید بدانید
۱. پیش از مصرف دارو راهنمای مصرف دارو را به دقت مطالعه نمایید.
۲. در صورتی که به این دارو یا دیگر دارو های مشابه آن حساسیت دارید به پزشک تان اطلاع دهید.
۳. پیش از استفاده از این دارو پزشک را در جریان سوابق پزشکی تان بگذارید.
۴. قبل از انجام هر گونه عمل جراحی پزشک را در جریان مصرف داروی ریتالین قرار دهید.
۵. بزرگسالان به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان می دهند بنابراین باید با احتیاط مصرف شود.
۶. در صورتی که در دوران بارداری و یا شیردهی به سر می برید و یا قصد باردار شدن دارید قبل از مصرف دارو پزشک را در جریان بگذارید.
۷. دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
۸. از قطع ناگهانی دارو خودداری نمایید.
۹. به دلیل اینکه مصرف ریتالین باعث گیجی و سرگیجه می شود لذا از انجام کارهایی که نیاز به دقت و هوشیاری دارد خودداری کنید مانند کار با ماشین آلات، رانندگی و…
۱۰. پیش از مصرف دارو لیستی از تمام دارو هایی که مصرف می کنید را تهیه و در اختیار پزشک قرار دهید زیرا ممکن است این دارو با دیگر دارو هایی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد.
۱۱. در صورتی که مصرف یک نویت از دارو را فراموش کرده اید به محض به یاد آمدن آن را مصرف کنید اما اگر زمان نوبت بعدی نزدیک است دوز فراموش شده را مصرف نکنید و همچنین از دو برابر کردن دوز دارو نیز خودداری نمایید.
۱۲. در صورتی که علایم اوردوز از قبیل مشکلات تنفسی و از هوش رفتن را مشاهده کردید بلافاصله با اورژانس تماس حاصل نمایید.
۱۳. در طول درمان از مصرف الکل و ماری جوآنا خودداری نمایید زیرا، سبب تشدید عوارض آن می شود.
۱۴. از اشتراک گذاشتن دارو با دیگران خودداری نمایید.
۱۵. از مصرف داروی تاریخ گذشته اجتناب کنید.
با توجه به مطالب بیان شده قرص ریتالین یکی از داروهای درمانی برای بیماری های مغز و اعصاب است که باید با دقت زیاد مصرف شود. عوارض جانبی جدی و خطرناک این دارو باعث شده این دارو بدون تجویز پزشک در دسترس قرار نگیرد، به منظور آشنایی با دیگر دارو ها می توانید بر روی اطلاعات دارویی کلیک نمایید.
منبع : آرگا
