یکی از مشکلاتی که امروزه والدین را بسیار نگران کرده، فعالیت ها و شیطنت های غیر عادی کودکان است. بی قراری کودکان، والدین را خسته کرده و آن ها را مشکوک می کند که آیا کودکشان دچار بیماری است یا خیر. بیش فعالی نشانه ها و علامت های مختلفی دارد که در صورت مشاهده این علائم، سریعا این کودکان باید تحت اقدامات درمانی قرار گیرد.
تشخیص کودک بیش فعال
هر کودکی باید فعالیت های جسمی و بدنی مناسب با سن خود، داشته باشد. نشانه کلی بیش فعالی، بی توجهی، پر تحرکی و ترکیب این دو می باشد. با این وجود بیش فعالی نشانه های جزیی دیگری دارد که در ادامه به آن می پردازیم. کودکی که در معرض برچسب بیش فعالی قرار می گیرد، باید حداقل نشانه های بیش فعالی را داشته باشد، در غیر این صورت نمی توان هر شیطنتی را مربوط به بیش فعالی دانست.
کودکان بیش فعالی که دارای پر تحرکی هستند، پر تحرکی آن ها به گونه ایی است که آرام و قرار ندارند و احساس خستگی نمی کنند. این کودکان مدام سرپا هستند و در یک جا ثابت نمی شوند. بازی های آن ها ممکن است خشن باشد و انرژی زیادی مصرف کند. والدین در مواجه با رفتار آن ها بیان می کنند که هرچه از کودک می خواهند تا آرام گیرد، آرام نمی شود. این کودکان اغلب کارهای خطرناک نیز می کنند و همچنین پر حرفی از نشانه های دیگر این کودکان است.
کودکانی که بی توجه هستند، دسته دیگری از کودکان بیش فعال محسوب می شوند. این کودکان نمی توانند به چیزی تمرکز کنند. این کودکان ممکن است مدام وسایل خود را گم کنند یا اینکه کارهای مربوط به خود را به صورت نیمه کاره رها کنند. اگر این کودکان در دوران کودکی درمان نشوند، در دوران بزرگسالی ممکن است دچار بی قراری و عدم تمرکز شوند. همچنین این کودکان ممکن است دائما در حال خیال پردازی باشند و خیال پردازی آن ها در جهت مثبت نیست و ممکن است ناشی از کمبودهایی باشد.
علاوه بر دو دسته فوق، ممکن است کودکان ترکیبی از این دو دسته باشند. همچنین این کودکان صبر و تحمل کمتری دارند و در مواقعی که نیاز به نوبت می باشد، این کودکان به سختی تحمل می کنند تا نوبت آن ها شود.
به منظور تشخیص کودک بیش فعال، بهتر است تمام علائم را به روانپزشک کودک گفته و اجازه دهید روانپزشک بیش فعالی را تایید یا تکذیب کند.
واکنش رفتاری والدین نسبت به بیش فعالی کودکان
۱- برنامه ریزی: کودکان بیش فعال را بهتر است توسط برنامه ریزی محدود کرد، تا بتوانند خود را کنترل کنند. هر چه والدین بتوانند برنامه ریزی دقیق تر و جامع تری را روزانه برای کودکشان در نظر بگیرند، او عملکرد بهتری خواهد داشت و توجه و تمرکزش بهبود می یابد.
۲- ایجاد محیطی کم تنش : کودکان بیش فعال بهتر است در محیطی آرام و ساکت باشند تا تمرکز و توجه آن ها بر هم نخورد. بنابراین والدین باید برای کودکان بیش فعال خود محیطی بدون سرو صدا را در نظر بگیرند.
۳- بازی ” نگاهتو بر نگردون”: اغلب کودکان بیش فعال نمی توانند مدت طولانی به یک قسمت نگاه کنند. برای مثال کودکان بیش فعال نمی توانند به مدت طولانی با کسی که با آن ها صحبت می کند ، نگاه کنند. بنابراین می توانید به وسیله بازی که شما و کودک به چشمان یکدیگر خیره می شوید و هرکه سریع تر نگاهش را برگرداند، بازنده است، مدت زمانی که کودک خیره می شود را کنترل کنید و هر بار او را برای مدتی که خیره می ماند، تشویقش کنید.
۴- استفاده از ساعت زنگدار یا وسیله ایی که مورد علاقه کودک است : والدین باید کودک را تشویق و کمک کنند تا بی صبری و بی قراری خودش را شکست دهد به این وسیله که از یک ساعت زنگدار استفاده کرده و از کودک بخواهید ساعت را شکست داده و تا زمانی که به صدا در نیامده آرام بگیرد.در صورتی که کودک توانست این کار را انجام دهد، او را برای برنده شدنش تحسین کنید.
۵- الگوبرداری از والدین: والدین الگوهای اولیه و مهمی برای کودکان محسوب می شوند. برای بهبود وضعیت کودک بیش فعال، والدین باید از خود، شروع کنند تا کودک بیش فعال با الگو برداری از آن ها، سریع تر درمان شود. بنابراین نحوه درست انجام دادن کارها را توسط رفتار خود به او آموزش دهید.
درمان کودکان بیش فعال
بیش فعالی درمان های متفاوتی دارد. بسته به مقدار و نوع بیش فعالی، درمان نیز متفاوت است. از جمله اقدامات درمانی که برای این منظور در نظر گرفته می شود، روان درمانی، دارو درمانی و همچنین ترکیبی از هر دو می باشد. داروهای محرک عصبی و غیر محرک برای درمان دارویی کاربرد دارند و گفتار درمانی و کار درمانی و خانواده درمانی از جمله مهم ترین درمان های غیر دارویی محسوب می شوند. به منظور نتیجه مثبت و سریع و بالا بردن سطح آگاهی اولین اقدام درمانی مراجعه به روانپزشک و مطلع کردن پزشک است.
منبع : آرگا
