سویا یکی از انواع حبوبات ها به شمار می رود که با گذشت زمان مصرف آن در حال افزایش می باشد. این حبوبات برای سلامتی بسیار مفید بوده و سرشار از پروتئین های گیاهی است. پروتئین های گیاهی از سالم ترین پروتئین ها محسوب می شوند که به افراد توصیه می شود از مواد غذایی حاوی این پروتیئن ها بیشتر استفاده نمایند. در این مطلب خواص سویا و ارزش غذایی و فواید درمانی آن بررسی می شود.
مهمترین مزیت ها و خواص سویا
سویا جزء حبوباتی محسوب می شود که فواید بسیاری برای سلامتی دارد. از جمله فواید آن می توان به توانایی برای بهبود بخشیدن سوخت و ساز بدن، کمک به افزایش صحیح وزن, حفظ سلامت قلب, مقابله در برابر سرطان ها, کاهش اثرات یائسگی, بهبود سلامت دستگاه گوارش, ارتقاء سلامت استخوان ها, محافظت در برابر نقص های مادرزادی, افزایش گردش خون و کاهش خطر ابتلا به علائم دیابت و این بیماری اشاره کرد. یکی از مهمترین دلایل استفاده از این حبوبات, سطح بالای پروتئین در آن می باشد. علاوه بر این سویا سرشار از مواد مغذی بوده که خواص سویا ناشی از این مواد است. در ادامه با فواید این حبوبات بیشتر آشنا می شویم.
فعال شدن سوخت و ساز بدن با سویا
همانطور که قبلا بیان شد, سویا یک منبع بسیار مهم از پروتئین است. وجود کافی پروتئین در بدن موجب می شود عملکرد سوخت و ساز و متابولیسم کلی بدن تقویت شود. پروتئین ها بلوک های ساختمانی سلول ها و رگ های خونی هستند و اساسا برای هر بخش بدن انسان ضروری می باشند. سویا جایگزین مناسبی برای پروتئین های طبیعی موجود در گوشت قرمز, مرغ, تخم مرغ, محصولات لبنی و ماهی به شمار می آید. بنابراین یکی از مهمترین فواید سویا بهبود سوخت و ساز بدن است.
خواص سویا برای افزایش و کاهش صحیح وزن
جالب است سویا از جمله حبوباتی است که هم در افزایش و هم در کاهش وزن موثر می باشد. در واقع سویا و محصولات مبتنی بر سویا با کاهش اشتها در ارتباط هستند, از این رو می تواند در کاهش وزن و لاغری کمک کند. از طرف دیگر سویا مقدار مناسبی فیبر و پروتئین برای بدن فراهم می کند و این مسئله می تواند منجر به افزایش وزن شود. البته این مسئله زمانی رخ می دهد که سویا در مقادیر بالایی مصرف شود. بنابراین دانه های سویا برای تمام افرادی که قصد لاغری و یا چاقی را دارند, مفید است. علاوه بر این افزایش وزن ناشی از مصرف سویا خطرناک نیست چرا که این حبوبات موجب افزایش چربی ناسالم و کلسترول بالا در خون نمی شود.
پیشگیری از سرطان با سویا
به طور کلی وجود سطوح مختلفی از آنتی اکسیدان ها در سویا برای پیشگیری از همه نوع سرطان مفید است. رادیکال های آزاد فرآورده های جانبی خطرناک از متابولیسم سلولی هستند که موجب آسیب سلولی و جهش سلول های سالم به درون سلول های سرطانی می شوند. آنتی اکسیدان ها پس از دنبال نمودن رادیکال های آزاد آن ها را خنثی می کنند. از این رو یکی از مهمترین خواص سویا, پیشگیری از سرطان ها می باشد. علاوه بر این محتوای بالای فیبر در سویا با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در ارتباط است. این مسئله ناشی از بهبود عملکرد دستگاه گوارش در بدن اتفاق می افتد.
فواید سویا برای حفظ سلامت قلب
سویا یک منبع سالم از چربی های اشباع نشده می باشد که این چربی ها به کاهش کلسترول خون در بدن کمک کرده و در نتیجه از چربی خون پیشگیری می کند. این مسئله می تواند از شرایطی مانند تصلب شرایین که به راحتی منجر به حملات قلبی و سکته شده, جلوگیری می کند. به علاوه سویا حاوی برخی اسیدهای چرب خاص است که برای سلامتی بدن ضروری می باشند. دو نمونه از این اسیدها, اسید لینولئیک و لینولنیک اسید نام دارد که در مقادیر بالایی در سویا وجود دارند. این اسیدها عملکرد عضلات صاف در بدن را تنظیم نموده و به حفظ سطوح مناسب فشار خون در بدن کمک می کنند. همچنین فیبر موجود در این حبوبات به کاهش سطح کلسترول در خون کمک می کند. از این رو یکی از اصلی ترین فواید سویا, حفظ سلامت قلب می باشد.
خواص سویا برای زنان
سویا یک منبع بسیار خوبی از ایزوفلاون به شمار می رود که این ماده از اجزای ضروری دستگاه تناسلی زنان محسوب می شود. در طی یائسگی، سطح استروژن به طور قابل توجهی در بدن زنان افت می کند. ایزوفلاون می تواند به سلول گیرنده استروژن متصل شود, از این رو بدن کاهش چشمگیر استروژن را احساس نمی کند. این مسئله می تواند به راحتی بسیاری از علائم یائسگی مانند نوسانات خلقی، گرگرفتگی و درد گرسنگی را بهبود دهد. یائسگی می تواند یک دوران آسیب زا از زندگی بسیاری از زنان باشد, با این حال سویا یکی از بهترین مواد غذایی به منظور کاهش این آسیب ها به شمار می رود.
سلامتی دستگاه گوارش با سویا
یکی از رایج ترین عناصری که اغلب مواد غذایی فاقد آن می باشند, فیبر است. فیبر یکی از اصلی ترین مواد مغذی به شمار می رود که برای حفظ سلامتی بدن به ویژه سلامتی دستگاه گوارش ضروری است. در واقع فیبر مدفوع را حجیم کرده و موجب می شود آن به راحتی از دستگاه گوارش حرکت کند. نهایتا این ماده از شرایطی مانند یبوست و سرطان روده بزرگ پیشگیری می کند. از این رو یکی از مهمترین فواید سویا, حفظ سلامتی دستگاه گوارش می باشد.
فواید سویا برای استخوان ها
سویا حاوی ویتامین ها و مواد معدنی بسیاری است. برخی مواد معدنی موجود در سویا که برای حفظ سلامتی استخوان ها ضروری می باشد, عبارت است از: کلسیم، منیزیم، مس، سلنیوم و روی. همه این عناصر برای ارتقاء سلامتی استخوان ها از جمله رشد استخوان های جدید و پیشگیری و درمان بیماری های استخوانی ضروری است. خوردن سویا می تواند یک راه حل طولانی مدت برای درمان پوکی استخوان ها ناشی از بالا رفتن سن باشد. از دیگر خاصیت های سویا می توان به بهبود گردش خون و اکسیژن در بدن, درمان اختلالات خواب و رفع بزرگی غده تیروئید (گواتر) اشاره کرد.
مرطوب کننده پوست
همانطور که می دانید راز داشتن پوست سالم هیدراته و مرطوب شدن آن می باشد که می توانید از سویا به عنوان یک مرطوب کننده استفاده کنید زیرا، کمک زیادی به درمان خشکی پوست می کند همچنین، در صورتی که دارای پوست چربی هستید به منظور از بین بردن روغن بیش از حد پوست می توانید از سویا کمک بگیرید.
تقویت سیستم ایمنی بدن
سویا دارای پروتئین گیاهی است که سبب تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خستگی خواهد شد و همچنین مصرف آن سبب جلوگیری از بالا رفتن چربی خون نیز می شود.
ضد التهاب
از دیگر فواید باور نکردنی سویا ضد التهابی بودن آن است که کمک زیادی به افراد مبتلا به آرتریت و دیگر بیماری های التهابی می کند که افراد مبتلا به آسم به منظور رفع التهاب تنفسی می توانند به عنوان میان وعده از سویا استفاده کنند.
جلوگیری از میگرن
سردرد های میگرنی از مشکلات ناراحت کننده در بین اکثر مردم می باشند که مصرف سویا سبب کاهش خطر ابتلا به سردرد های میگرنی می شود بنابراین، حتما مصرف سویا را به صورت منظم در برنامه غذایی خود بگنجانید.
بررسی مضرات سویا
۱. برخی از افراد ممکن است به سویا و دیگر اعضای خانواده سویا حساسیت داشته باشند بنابراین این دسته از افراد باید از مصرف سویا خودداری نمایند که البته علایم حساسیت به آن در افراد با یکدیگر متفاوت می باشد و شامل : افت فشارخون ناگهانی، التهاب دستگاه گوارش و آبریزش بینی می شود.
۲. سویا به دلیل اینکه سبب افزایش خطر خونریزی می شود در افرادی که از دارو های رقیق کننده خون استفاده می کنند و یا اختلالات خونریزی دارند باید با احتیاط استفاده شود.
۳. استفاده از سویا باعث پایین آوردن سطح قند خون می شود از این رو، در افراد دیابتی و یا افرادی که دارای قند خون پایین هستند باید با احتیاط مصرف شود.
۴. سویا در افراد مبتلا به کم خونی و فیبروز کیستیک باید با احتیاط مصرف شود.
۵. افرادی که دچار بیماری نقرس هستند بهتر است مصرف سویا را کمتر کنند.
۶. از مصرف زیاد سویا در دوران بارداری و شیردهی پرهیز نمایید.
ارزش غذایی سویا
ارزش غذایی یک فنجان از دانه های خشک و بو داده سویا که حدود ۱۷۲ گرم وزن دارد به شرح زیر می باشد.
- تامین ۳۹ درصد از نیاز روزانه به کالری
- تامین ۱۳۶ درصد از نیاز روزانه به پرونئین ها و اسیدهای آمینه
- تامین ۱۹ درصد از نیاز روزانه به کربوهیدرات ها
- تامین ۵۶ درصد از نیاز روزانه به فیبرها
- تامین ۵۷ درصد از نیاز روزانه به چربی ها
- تامین ۱۳ درصد از نیاز روزانه به ویتامین C
- تامین ۸۰ درصد از نیاز روزانه به ویتامین K
- تامین ۴۹ درصد از نیاز روزانه به تیامین
- تامین ۷۶ درصد از نیاز روزانه به ریبوفلاوین
- تامین ۹ درصد از نیاز روزانه به نیاسین
- تامین ۱۹ درصد از نیاز روزانه به ویتامین B6
- تامین ۸۸ درصد از نیاز روزانه به فولات
- تامین ۸ درصد از نیاز روزانه به اسید پانتوتنیک
- تامین ۲۴ درصد از نیاز روزانه به کلسیم
- تامین ۳۸ درصد از نیاز روزانه به آهن
- تامین ۹۸ درصد از نیاز روزانه به منیزیم
- تامین ۱۱۲ درصد از نیاز روزانه به فسفر
- تامین ۶۷ درصد از نیاز روزانه به فسفر
- تامین ۵۵ درصد از نیاز روزانه به روی
- تامین ۹۳ درصد از نیاز روزانه به مس
- تامین ۱۸۸ درصد از نیاز روزانه به منگنز
- تامین ۴۷ درصد از نیاز روزانه به سلنیوم
با توجه به ویتامین ها و مواد معدنی موجود در سویا, این حبوبات خواص بی شماری برای سلامتی دارد. خواص سویا برای تمام افراد از جمله کودکان, زنان و مردان یکسان است و توصیه می شود از این حبوبات در برنامه غذایی روزانه استفاده شود، به منظور آشنایی با دیگر خواص حبوبات می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
منبع : آرگا
