بعد از گذشت چهار ماه اول از زندگی کودک، والدین سوال های زیادی درباره تکلم کودک می پرسند. والدین می خواهند بدانند کودک آن ها از چه زمان شروع به حرف زدن می کند و نحوه صبحت کردن کودک، چگونه است. اغلب کودکان از سه یا چهار ماهگی شروع به تولید صداهای بی معنی می کنند.
تکلم کودک و زمان شروع آن
صحبت کردن کودک برای رشد مغزی، عاطفی و رشد اجتماعی و حیاتی کودک مهم و حیاتی است. کودک از حدود ۳ ماهگی شروع به تولید صداهای بی معنی می کند. در ۵ یا ۶ ماهگی او علاوه بر تولید صداها و آواهای بی معنی، به مرحله ای از تولید زبان می رسد که چند حرف از قبیل ب، پ ، د، را با تاکید و پشت سر هم تکرار می کند. این روند تا ۹ ماهگی کودک ادامه پیدا می کند و از ۹ ماهگی به بعد، کودک با خطاب به فرد خاصی، صدایی را تولید می کند که خاص خودش است و خواسته اش را به این طریق بیان می کند.
صحبت کردن، خود جزء مهارت های پیچیده ایی است که برای دستیابی به آن، فرآیندهای پیچیده ایی صورت می گیرد. تولید صدا یا آواها، بیان واژه یا کلمه و در نهایت گفتار از آن دسته فرآیندهای رشد تکلم کودک هستند. همچنین کودکان برای فراگیری مهارت حرف زدن، پیش نیازهایی لازم دارند که از جمله آن می توان به شناخت، ادراک حسی ، تکامل حسی و …. پرداخت. به دلیل اینکه فرآگیری این پیش نیازها توسط کودک در بازه های زمانی متفاوتی صورت می گیرد، از این رو زمان صحبت کردن آن ها با یکدیگر متفاوت است و معمولا کودکان در بازه ۹ تا ۱۶ ماهگی شروع به صحبت کردن می کنند.
صحبت کردن با کودک از زمان جنینی محرک بسیار موثری برای صحبت کردن او می باشد. والدینی که زمان بیشتری با نوزاد خود صحبت کرده و وقت بیشتری برای او می گذارند، کودکشان سریع تر صحبت کردن را می آموزد. ادراک حسی کودک با دادن اطلاعات بیشتر به او غنی تر می شود به این معنی که هرچقدر کودک محیط اطلاعاتی غنی تری داشته باش، توان صحبت کردنش بیشتر می شود که باعث می شود مغز او نیز رشد یابد.
با توجه به بررسی های انجام شده، گفته شده کودکان تا پایان ۲ سالگی باید ۲۵ لغت بتوانند بیان کنند. لغاتی از جمله بابا، مامان، نه ، آره ، مرسی بای بای و … را باید بیان کنند. در صورتی که کودک تعداد خیلی کمتری از ۲۵ کلمه را ادا می کند، والدین باید نگران رشد کلامی و مغزی کودک باشند و با آموزش هایی این مهارت را در کودک تقویت کنند. همچنین تا پایان ۲ سالگی، کودک توان کنار هم گذاشتن لغات و گفتن جملات ساده را دارد به طوری که می تواند جملات دو تا ۳ کلمه ای بیان کند اما نباید انتظار داشت افراد غریبه جملات آن ها را به طور کامل بفهمند.
واکنش کودک به انواع صداها، از همان ۴ ماهگی به بعد اهمیت ویژه ایی دارد. روند رشد گفتاری در کودک، از زمان شروع به صحبت کردن او، اهمیت بیشتری دارد. یکی از مواردی که در روند رشد تکلم، باید در نظر گرفته شود، واکنش به صدا است. اینکه کودک هوشیار است و به چیزهای توجه و تمرکز می کند، نگاهش را به نقاطی ثابت می کند، توانایی هایی هستند که در صحبت کردن کودک باید رشد شان را بررسی کرد و در حقیقت این توانایی ها هستند که باعث تکامل رشد مغزی می شوند. در سه سالگی دامنه لغات کودک افزایش یافته و کودک به تقلید و تکرار فراوان می تواند جملات زیادی بیان کند.
سال دوم زندگی کودک برای رشد تکلم کودک اهمیت ویژه ایی دارند و کودکان ۱ ساله و نیم تا ۲ ساله اگر نمی توانند کلماتی بگویند و با دیگران ارتباط برقرار کنند، دچار مشکلی است که والدین حتما باید آن را شناسایی کرده و به حل مشکل بپردازند چرا که اگر کودک به موقع صحبت نکند، عقب ماندگی های غیر قابل جبرانی متوجه او است.
تاخیر در گفتار کودک
زمانی کودک تان مانند دیگر کودکان هم سن و سالش با گفتن کلمات و جملات نتواند نیاز های خود را به شما بگوید بدین معنا است که کودک دچار تاخیر در تکلم شده است که مشکل تاخیر در استفاده از مهارت زبان و گفتار در بین خردسالان بسیار رایج است و در برخی موارد این مشکل به علت روش های تربیتی والدین ایجاد می شود که باعث می شود کودک نحوه استفاده از این مهارت را یاد نگیرد از این رو، نقش والدین در زمینه مهارت گفتاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است .
علل تاخیر در تکلم کودکان
تاخیر در تکلم کودکان بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که عبارتند از :
- عوامل روحی و روانی
- عقب ماندگی ذهنی
- نبود شرایط مناسب به منظور یادگیری مهارت های زبانی
- عوامل ژنتیکی
- تاخیر در رشد مهارت های بدنی
- بارداری های چند گانه
- فلج مغزی
- ناشنوایی
اقدامات والدین
عوامل ژنتیکی هر چند در ایجاد اختلالات رشد به خصوص مشکلات گفتاری بسیار تاثیر گذار هستند اما نحوه تربیت و محیط کودک نیز نقش مهمی ایفا می کند از این رو، متخصصان درمانگر فعالیت و تمرین هایی را به منظور درمان این مشکل توصیه می کنند که عبارتند از :
فراهم کردن فرصت جهت گفت و گو :
همانطور که می دانید کودکان به گفت و گو کردن در جمع تمایل زیادی دارند بنابراین، شما می توانید با خواندن سرود، تعریف داستان و اشعار توجه کودک را به خود جلب کرده و از کودک دلبندتان بخواهید تا آن را در حین خواندن شما تکرار کند، این کار علاوه بر افزایش حافظه باعث می شود تا کودک جملات و کلمات جدیدتری نیز یاد بگیرد.
صحبت کردن با صدای رسا :
با کودک تان در حین انجام فعالیت های روزمره خود با صدای واضح و رسا صحبت کنید مثلاً زمانی که در حال آشپزی هستید مراحل آن را توضیح دهید تا سبب افزایش دقت در کودک شود و مهارت گفتار در او تقویت شود.
داشتن صبر و شکیبایی :
زمانی که کودک تان با شما صحبت می کند اجازه دهید کودک جملات خود را به پایان برساند و او را تکمیل کند بنابراین، صبر و شکیبایی بیشتری در زمان گفت و گو با کودک داشته باشید زیرا سبب افزایش اعتماد به نفس در کودک دلبندتان خواهد شد.
درست صحبت کردن با کودک :
شما باید در نحوه صحبت کردن خود دقت کنید تا کودک این مهارت را از شما بیاموزد و البته این نکته را به خاطر داشته باشید که از لحن و گفتار بچگانه نیز استفاده نکنید به دلیل اینکه کودک به آن عادت کرده و در آیند قادر به صحبت کردن مانند دیگر افراد نخواهد بود.
در پایان پیشنهاد می کنیم به منظور آشنایی بیشتر با تکلم کودک می توانید بر روی لینک کلیک نمایید.
منبع : آرگا
